Islame

Disi pagine bli skripta in Reformad Novial.

Kaaba o Kaba ye Mekka.

Islame o Islam es un Abrahami, monoteisti kredo fundat in li fruim setesmi sekle da li Profete Muhammad in Arabia. Sen nome, signifikanti "submisione" a li volio de Deo (Allah in arabum), reflekte li sentral doktrine ke homal vivo eme es tu submisa a divini gido. Li religionen sakri texte es li Qur’an, kredet tu es li literal vorde de Deo kom revelat a Muhammad da li anjel Gabriel. Kun li Qur’an, musulmanes venera li Hadith—registrat diktos e aktiones de Muhammad—kom un fonte de gido, e les aksepta priori revelationes tal kom li Torah e Evangelie kom parte de un kontinui profeti traditione.

Sentral a Islam kredo es six artikles de kredo: kredo in un Deo, in Sen anjeles, in Sen revelat libres, in Sen mesajeres (de Adam per Jesu a Muhammad), in li Die de Judiko, e in divini predestinatione. Tes kredos es juntet kun sink fundamental praktisos, konosat kom li Sink Pilares: deklaratione de kredo (shahādah), ritual prego sinkfoy omnidiali (ṣalāh), almosne (zakāt), fasto in li monate de Ramadan (sawm), e pilmiro a Mecca (ḥajj) por les kel es kapabli. Junktim, tes pilares struktura un musulmanen spirital vivo, komunial obligationes, e relatione kun Deo.

After Muhammadden morio in 632 KE, li gidantaro de li musulmanen komunie pasad a un serie de kalifes, e sub li Umayyad e plu tardi Abbasid dinasties li islami monde expansed rapidim, inkludenti grandi regiones de li medi-Este, Nord Afrika, e transu.

Durant sekles, teologial e politikal diferos produkted pluri grandi branches. Li maxim grandi esanti Sunni Islam (75–90% de musulmanes), sekueti da Shia Islam (10–20%), e anke mikri grupes, tal kom Ibadis, Sufis, Ahmadiyya, Bektashi, e Quranisti musulmanes.

Chaki traditione have komuni sentral kredos in li Qur’an e Muhammad ma difera in interpretationes de autoritate, lege, e gidantaro.

Disdi, Islam es li mondal duesmi-maxi grandi religione kun proxime du biliones de adherentes, e lo kreska plu rapidim kam altri grandi kredos.

Li majoritate de musulmanes viva in Asia e Afrika, kun signifikanti popules in Indonesia, Pakistan, India, Bangladesh, Egipte, e Nigeria. Der es anke grandi musulmanen komunies in Europa, China, e li Amerikas.

Li kredon diverseso es reflekteti in lumen richi kultural expressiones—de arkitekture e arte til legal skoles e misti praktisos—tamen lumen adherentes remana uniset da li konviktione ke der es nuli deo exept Allah e Muhammad es Sen final mesajere.

Etimologie

Arabi islām es derivad fro li trikonsonantal radike S-L-M. Islām es abstrakti nominal derivad fro disi radike. Lu signifika "submisad a 'li Dee' (Allah)". Altri arabi vordes derivad fro li sami radike inklusa:

• Salām, kel signifika "pase", e kel bli anke usa in salutatione, As-Salāmu alaykum ("Let pase es ye vu").
• Muslim, agentivi nomine signifikand "kel submisa [al Dee]"
• Salāmah signifika "sekurese"; bli usa in salutatione de livatione ma' as-salāmah ("[let vu vada] ye sekurese").